Bản đồ số là loại bản đồ đã và đang thay đổi cách chúng ta tìm kiếm và tương tác với thông tin địa lý. Thông qua bản đồ số giúp chúng ta dễ dàng nắm bắt các thông tin: địa lý, địa hình, biên giớ, tuyến đường, địa danh… Để hiểu rõ hơn bản đồ số là gì, mời bạn cùng Geotech Global tìm hiểu qua bài viết!
Bản đồ số là gì?
Bản đồ số (hay còn gọi là bản đồ điện tử, bản đồ số hóa) là một bản đồ được tạo ra thông qua việc sử dụng dữ liệu đã được số hóa để biểu thị thông tin hoặc mối quan hệ giữa các yếu tố. Bản đồ số thường được sử dụng để hiển thị thông tin một cách trực quan, dễ hiểu và thường bao gồm các thành phần như yếu tố địa hình, hiện tượng, địa lý (bao gồm tọa độ, độ cao và các số liệu thuộc tính) dưới dạng biểu đồ cột, biểu đồ đường, biểu đồ tròn, biểu đồ phân tán và nhiều loại biểu đồ khác.
Bản đồ số cũng có đầy đủ các thông tin về nội dung và độ chính xác giống như bản đồ truyền thống, đáp ứng được tất cả các yêu cầu và tiêu chuẩn của bản đồ. Loại bản đồ này vẫn đáp ứng các đặc điểm:
- Hình ảnh thu nhỏ của trái đất đảm bảo: tỷ lệ, phép chiếu, sai số biến dạng….
- Ngôn ngữ bản đồ biểu thị đối tượng, hiện tượng
Bài viết cùng chuyên mục:
Đường đồng mức là gì? Ứng dụng trong khảo sát địa hình
Cách xác định tọa độ địa lý một điểm trên bản đồ chi tiết
Lịch sử của bản đồ số
Chúng ta có thể theo dõi lịch sử của bản đồ số bằng cách nghiên cứu sự phát triển của bản đồ học. Mọi khu vực trên thế giới đều có cách riêng để tạo bản đồ và thể hiện chúng dưới dạng dữ liệu địa lý trong thế kỷ 17, 18 và 19. Tuy nhiên, bản đồ học đã trải qua một sự thay đổi lớn giữa những năm 1970 và 80, khi GIS (Hệ thống thông tin địa lý (Geographic Information System – gọi tắt là GIS)) trở nên phổ biến. Hệ thống GIS đi kèm với màn hình kỹ thuật số để hiển thị thông tin địa lý, thay thế bản đồ giấy truyền thống.
Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đã ra mắt và nâng cao công nghệ GPS để tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động quân sự của mình. Nhiều người ghi nhận Eniro vì đã giới thiệu với thế giới bản đồ kỹ thuật số đầu tiên vào năm 2003 và hình ảnh vệ tinh xuất hiện sau đó vào năm 2006. Bản đồ kỹ thuật số này chỉ bao gồm ba thành phố nhưng đã mở rộng lên 33 thành phố vào năm 2008.
Công cụ lập bản đồ kỹ thuật số là gì?
Công cụ hoặc phần mềm bản đồ kỹ thuật số cho phép bạn tạo dữ liệu hiển thị địa lý về vị trí doanh nghiệp của mình dưới dạng hình ảnh trên màn hình máy tính. Công cụ này đi kèm với hệ thống bản đồ kỹ thuật số GIS (Hệ thống thông tin địa lý) cho phép phân tích không gian địa lý và trực quan hóa một vị trí cụ thể.
Một số thiết bị hỗ trợ như:máy GPS 2 tần số RTK, máy GPS cầm tay, máy bay UAV… góp phần hỗ trợ hiệu quả công tác lập bản đồ số. Thông thường, việc tạo bản đồ kỹ thuật số hoặc tương tác sẽ cung cấp cho bạn thông tin thể hiện chính xác về cơ sở của bạn, cùng với thông tin chi tiết về các điểm giao lộ và đường huyết mạch. Điều này giúp nâng cao sự quen thuộc của địa điểm trong và ngoài giờ làm việc để nâng cao nhận thức và an ninh.
Bản đồ thông thường với bản đồ kỹ thuật số
Từ định nghĩa về bản đồ kỹ thuật số là gì, bạn có thể thấy ngay rằng nó có nhiều ưu điểm hơn so với bản đồ tương tự. Phiên bản kỹ thuật số bao gồm một hệ thống bản đồ điện tử kết hợp các yếu tố đồ họa được tạo và xử lý một cách tự nhiên thành dữ liệu bản đồ kỹ thuật số. Bản đồ kỹ thuật số tốt hơn bản đồ giấy vì những lý do này.
- Bản đồ kỹ thuật số có thể bao phủ mọi khu vực: Bạn có thể tạo bản đồ kỹ thuật số của bất kỳ khu vực nào, lý tưởng để khám phá các địa điểm chưa biết. Cho dù đó là trung tâm hội nghị, nhà thờ hay trung tâm mua sắm, bạn có thể điều hướng vị trí một cách dễ dàng nhờ công nghệ GPS cơ bản.
- Độ chính xác cao hơn: Không có bản đồ giấy nào có thể cung cấp cho bạn độ chính xác cao hơn bản đồ kỹ thuật số. Hơn nữa, bản đồ kỹ thuật số được cập nhật với các đường phố và địa danh mới nổi. Ngoài ra, bạn có thể cập nhật bản đồ kỹ thuật số của mình từ xa mà không phải chịu chi phí đắt đỏ.
- Trực quan và tương tác: Bản đồ kỹ thuật số rất dễ tương tác để có trải nghiệm tốt hơn. Ví dụ: bản đồ phản hồi ngay lập tức với các lời nhắc. Thậm chí tốt hơn, các phiên bản bản đồ hiện đại có thể đáp ứng lệnh thoại.
- Bản đồ kỹ thuật số có thể mở rộng: Bản đồ giấy có một kích thước. Bạn không thể mở rộng nó để xem môi trường xung quanh. Mặt khác, người dùng có thể phóng to và thu nhỏ bản đồ kỹ thuật số để hiểu rõ hơn những gì họ đang tìm kiếm. Bạn thậm chí có thể phóng to đường phố và các tuyến đường.
- Ít dung lượng lưu trữ hơn: Bản đồ kỹ thuật số chiếm ít không gian hơn phiên bản thông thường, giúp bạn dễ dàng mang theo và truy cập từ mọi nơi.
- Tùy chỉnh thông tin để hiển thị: Bạn có thể tùy chỉnh dữ liệu bản đồ kỹ thuật số theo kiến trúc phân lớp, điều này gần như không thể thực hiện được ở các bản đồ tương tự. Hơn nữa, bạn có thể bật và tắt dữ liệu bất cứ khi nào bạn cần để giảm thiểu sự mất tập trung vào tầm nhìn.
Ứng dụng của bản đồ số
Bản đồ điện tử có tiềm năng to lớn. Các dự án khoa học lớn sử dụng bản đồ số. Khảo sát địa chất, công nghiệp khai thác mỏ, khảo sát đất đai, kiến trúc và thậm chí cả nông nghiệp đều sử dụng bản đồ điện tử với nhiều mục đích khác nhau. Bản đồ điện tử hiện là một phần cốt lõi trong cuộc sống của chúng ta.
Dưới đây là một số ví dụ về ứng dụng của bản đồ số:
- Địa lý và Địa chất: Bản đồ số được sử dụng để nghiên cứu địa chất, biểu đồ địa hình, quản lý tài nguyên tự nhiên và dự báo thảm họa tự nhiên như lụt lội, động đất và cháy rừng.
- Quản lý đô thị và phát triển đô thị: Các chính quyền địa phương sử dụng bản đồ số để quản lý hạ tầng đô thị, quy hoạch đô thị, vận hành giao thông và cải thiện dịch vụ công cộng.
- Bảo vệ môi trường: Bản đồ số giúp theo dõi biến đổi môi trường như tài nguyên rừng, biến đổi khí hậu và quản lý các khu vực bảo tồn thiên nhiên.
- Cảnh quan và quy hoạch đô thị: Bản đồ số được sử dụng trong quá trình thiết kế cảnh quan, quy hoạch đô thị và kiến trúc để tạo ra mô hình 3D của khu vực đó.
- Định vị và Điều hướng: Bản đồ số cung cấp dịch vụ định vị GPS và hướng dẫn điều hướng, giúp người dùng tìm đường và xác định vị trí của họ.
- Y tế và Quản lý dịch bệnh: Bản đồ số có thể sử dụng để theo dõi sự lây lan của các dịch bệnh, phân tích mối quan hệ không gian của các yếu tố y tế và quản lý tài nguyên y tế.
- Giáo dục và Nghiên cứu: Bản đồ số đóng vai trò quan trọng trong việc giảng dạy và nghiên cứu trong lĩnh vực địa lý, khoa học môi trường và quản lý đô thị.
- Phát triển ứng dụng trực tuyến: Bản đồ số cung cấp dữ liệu vị trí cho các ứng dụng trực tuyến như dịch vụ đặt phòng khách sạn, ứng dụng tìm đường và các ứng dụng xã hội.
Bản đồ số có ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực và đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý thông tin không gian, quản lý tài nguyên và cải thiện cuộc sống của con người. Hiểu được các thông tin về bản đồ số là gì và các vấn đề liên quan giúp người dùng dễ dàng hơn trong tiếp cận các thiết bị công nghệ tương thích với bản đồ số.
