Khảo sát địa hình là bước đầu tiên và cực kỳ quan trọng trong các dự án xây dựng, quy hoạch, giao thông, thủy lợi,… Việc tuân thủ đúng tiêu chuẩn khảo sát địa hình giúp đảm bảo tính chính xác, độ tin cậy và công cụ hỗ trợ là máy GPS 2 tần số RTK. Hãy cùng Geotech tìm hiểu về tiêu chuẩn khảo sát địa hình.
Các tiêu chuẩn khảo sát địa hình hiện hành
Tiêu chuẩn khảo sát địa hình mới nhất là tập hợp các quy định kỹ thuật, phương pháp đo đạc và yêu cầu kỹ thuật bắt buộc trong quá trình khảo sát hiện trạng địa hình của một khu vực. Các tiêu chuẩn này đảm bảo dữ liệu thu được có độ chính xác cao, phục vụ cho công tác thiết kế, quy hoạch và thi công công trình.
Tại Việt Nam, một số tiêu chuẩn thường được áp dụng trong khảo sát địa hình bao gồm:
- TCVN 4419:1987 – Khảo sát cho xây dựng – Nguyên tắc cơ bản.
- TCVN 9398:2012 – Khảo sát địa hình bằng phương pháp toàn đạc.
- TCVN 9360:2012 – Khảo sát địa hình dùng cho thiết kế xây dựng.
- Thông tư 25/2019/TT-BTNMT – Quy định về kỹ thuật đo đạc và bản đồ.
Ngoài ra, đối với các công trình lớn hoặc đặc thù, còn có thể áp dụng thêm các tiêu chuẩn quốc tế hoặc yêu cầu riêng từ chủ đầu tư.
Tiêu chuẩn khảo sát địa hình đòi hỏi độ chính xác cao, tốc độ thu thập dữ liệu nhanh chóng và khả năng làm việc linh hoạt trong nhiều điều kiện địa hình khác nhau. Máy GNSS RTK Satlab Freyja đáp ứng hoàn hảo các yêu cầu này với thiết kế nhỏ gọn, khả năng xử lý tín hiệu đa tần và hỗ trợ đầy đủ các hệ thống vệ tinh hiện đại như GPS, GLONASS, Galileo và BeiDou.
>>>Xem thêm: Bản đồ địa chính là gì? Tổng hợp các thông tin liên quan
Các bước thực hiện khảo sát địa hình theo tiêu chuẩn
Khảo sát địa hình là một quá trình kỹ thuật quan trọng nhằm thu thập dữ liệu về hiện trạng mặt đất, phục vụ cho việc lập bản đồ, thiết kế công trình và quy hoạch không gian. Để đảm bảo độ chính xác, độ tin cậy và tuân thủ đúng tiêu chuẩn kỹ thuật, quá trình khảo sát địa hình thường được thực hiện theo 5 bước cơ bản sau:
Bước 1: Thu thập tài liệu và khảo sát sơ bộ
Ở bước này, đội ngũ khảo sát sẽ tiến hành thu thập các tài liệu liên quan như: bản đồ nền khu vực, quy hoạch tổng thể, địa giới hành chính, hệ thống hạ tầng kỹ thuật hiện có,… Đồng thời, khảo sát sơ bộ thực địa để xác định địa hình chung, điều kiện thi công, yếu tố tự nhiên và nhân tạo có thể ảnh hưởng đến quá trình khảo sát.
Mục tiêu chính của bước này là nắm bắt được tổng quan khu vực khảo sát, xác định phạm vi công việc, lựa chọn phương pháp đo đạc phù hợp và lên kế hoạch khảo sát chi tiết. Đây là bước nền tảng quyết định đến độ chính xác và hiệu quả của toàn bộ quá trình khảo sát địa hình.
Bước 2: Thiết lập hệ thống mốc khống chế
Sau khi khảo sát sơ bộ, đội khảo sát sẽ tiến hành thiết lập hệ thống mốc tọa độ và mốc cao độ trên thực địa. Đây là bước vô cùng quan trọng nhằm đảm bảo việc đo đạc chi tiết được thực hiện trên cùng một hệ tọa độ và cao độ thống nhất.
- Hệ thống mốc tọa độ giúp định vị chính xác các điểm trong khu vực khảo sát trên mặt phẳng ngang.
- Hệ thống mốc cao độ cung cấp cơ sở để xác định độ cao (elevation) của các điểm so với mực nước biển.
Các phương pháp phổ biến được sử dụng để đo lưới khống chế gồm: đo toàn đạc, đo GPS tĩnh, GPS RTK hoặc sử dụng mốc quốc gia hiện có. Việc thiết lập mốc khống chế cần tuân thủ đúng tiêu chuẩn kỹ thuật và được ghi chép, đánh dấu cụ thể để thuận tiện cho công tác đo chi tiết.
Bước 3: Đo chi tiết địa hình
Dựa trên hệ thống mốc đã thiết lập, bước tiếp theo là đo chi tiết các yếu tố trên bề mặt địa hình. Đây là khâu thu thập dữ liệu chính, bao gồm:
- Địa vật: nhà cửa, cột điện, cây cối, mương rãnh,…
- Ranh giới đất, công trình hiện hữu.
- Địa hình tự nhiên: đồi núi, sông suối, độ dốc, khe, đá,…
- Mặt bằng hiện trạng: độ cao điểm, đường đồng mức,…
Các thiết bị được sử dụng phổ biến bao gồm máy toàn đạc điện tử, máy định vị GNSS RTK, UAV bay chụp ảnh (flycam), máy quét laser 3D… Tùy vào mục tiêu khảo sát, mức độ chính xác và điều kiện thực địa mà chọn thiết bị và phương pháp phù hợp.
Bước 4: Xử lý số liệu và thành lập bản đồ địa hình
Dữ liệu thu thập từ hiện trường được xử lý bằng các phần mềm chuyên dụng như AutoCAD, Civil 3D, Trimble Business Center, TopoSurv, Global Mapper… để:
- Chuyển đổi dữ liệu sang hệ quy chiếu chuẩn.
- Lọc bỏ sai số, chuẩn hóa tọa độ – cao độ.
- Xây dựng mô hình số địa hình (DEM).
- Vẽ đường đồng mức, thể hiện các yếu tố địa hình, địa vật đúng tỷ lệ.
Sau khi xử lý, kết quả được thể hiện dưới dạng bản đồ địa hình tỷ lệ phù hợp (1/200, 1/500, 1/1000,…), phục vụ cho thiết kế kỹ thuật, quy hoạch hoặc lập hồ sơ pháp lý. Bản đồ cần thể hiện đầy đủ yếu tố bắt buộc như lưới tọa độ, lưới cao độ, ghi chú, chú giải, tỷ lệ bản đồ và mốc khống chế.
Bước 5: Kiểm tra, đối soát và nghiệm thu
Bước cuối cùng là kiểm tra lại toàn bộ số liệu và sản phẩm bản đồ, đối chiếu với yêu cầu kỹ thuật, hợp đồng và tiêu chuẩn hiện hành. Quá trình này bao gồm:
- Kiểm tra độ chính xác tọa độ và cao độ.
- Đối chiếu với hiện trạng thực địa.
- Đảm bảo đầy đủ yếu tố theo yêu cầu khảo sát.
- Nghiệm thu với chủ đầu tư hoặc cơ quan có thẩm quyền.
Chỉ khi bản đồ đạt yêu cầu kỹ thuật, phản ánh đúng hiện trạng và đảm bảo độ tin cậy, sản phẩm khảo sát mới được chính thức đưa vào sử dụng.
Bên cạnh đó, Máy GNSS RTK Satlab SL7 là giải pháp lý tưởng cho các dự án khảo sát địa hình quy mô lớn, nơi cần độ bền và hiệu suất hoạt động liên tục. Thiết bị này tích hợp màn hình cảm ứng trực quan, pin dung lượng cao và khả năng kết nối đa dạng (Bluetooth, WiFi, 4G), giúp người dùng thao tác thuận tiện và truyền dữ liệu nhanh chóng.
>>>Xem thêm: Hướng dẫn cách đo diện tích trên Google Maps chi tiết, dễ hiểu
Lưu ý khi thực hiện khảo sát địa hình
- Lựa chọn tỷ lệ bản đồ phù hợp với yêu cầu thiết kế.
- Tuân thủ chặt chẽ các tiêu chuẩn kỹ thuật đã quy định.
- Đảm bảo an toàn lao động khi khảo sát tại thực địa.
- Nên sử dụng đội ngũ chuyên môn có kinh nghiệm để đảm bảo chất lượng dữ liệu.
Dịch vụ khảo sát địa hình chuyên nghiệp
Nếu bạn đang tìm kiếm một đơn vị khảo sát địa hình uy tín, Geotech chính là sự lựa chọn đáng tin cậy. Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực trắc địa và khảo sát công trình, Geotech sở hữu đội ngũ kỹ sư địa hình giàu chuyên môn, được đào tạo bài bản và luôn cập nhật các tiêu chuẩn kỹ thuật mới nhất.
Geotech không chỉ đầu tư vào hệ thống trang thiết bị hiện đại như máy toàn đạc điện tử, GPS 2 tần số, UAV bay chụp ảnh địa hình, mà còn ứng dụng các phần mềm xử lý bản đồ tiên tiến để đảm bảo độ chính xác cao nhất. Đơn vị này đã thực hiện hàng trăm dự án lớn nhỏ trên toàn quốc, từ khảo sát địa hình xây dựng dân dụng, công nghiệp đến các công trình hạ tầng giao thông, thủy lợi và năng lượng. Với quy trình làm việc chuyên nghiệp, minh bạch và đúng tiến độ, Geotech giúp khách hàng tiết kiệm tối đa chi phí và đảm bảo chất lượng cho mọi hạng mục khảo sát.
Việc nắm rõ và tuân thủ đúng tiêu chuẩn khảo sát địa hình không chỉ đảm bảo tính chính xác cho dữ liệu đo đạc mà còn là nền tảng quan trọng giúp dự án xây dựng đạt hiệu quả cao. Đừng chủ quan trong khâu khảo sát – đây là bước đặt nền móng cho mọi công trình thành công.
